آشنایی با بنیاد فرهنگی بازرگان

شادروان مهندس مهدی بازرگان،‌ در انتهای دی ماه سال ۱۳۷۳ سرانجام دعوت حق را لبیك گفته به رحمت واسعه او ملحق شد، در حالی‌كه میراث عظیمی از كتاب، مقاله و سخنرانی‌های ارزشمند برجای نهاده بود. حركت مؤثر گسترده‌ای كه او در بستر «فرهنگ و دانش» آغاز كرد، اكنون نیازمند همتی دیگر بود تا آن میراث گرانسنگ را به‌دقت گردآوری، تنظیم و در قالبی هماهنگ منتشر سازد. بدین خاطر جمعی از یاران، همفكران و نیز اعضای خانواده آن مرحوم تصمیم گرفتند تا با تأسیس بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان به اهداف ذیل جامعة عمل بپوشند :

۱- جمع‌آوری، تنظیم و انتشار كلیه آثار مكتوب، صوتی و تصویری مهندس مهدی بازرگان،
۲- مطالعه و تحقیق پیرامون:

اصول و زمینه‌های فكری،‌ فرهنگی و اجتماعی مهندس مهدی بازرگان
ادامه تكمیل و توسعه تحقیقات علمی مهندس بازرگان در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و معارف اسلامی به‌ویژه قرآن‌ شناسی
انجام تحقیقات مفید در زمینه‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی.

 

جمع‌آوری آثار
در این زمینه، تا كنون بنیاد فرهنگی توفیق یافته است كه حدود ۴۰۰ اثر را شناسائی كرده و از آن میان ۳۶۵ اثر را جمع‌آوری و در اختیار گیرد. آثاری كه مجموعه‌ای از مصاحبه، سخنرانی، مقالات و كتب گوناگون است و در زمینه‌های مختلف علمی، فنی، اجتماعی، سیاسی،‌ مذهبی و قرآنی به‌ شكل نوار صوتی، دست‌نوشته، حروف‌چینی و یا چاپ شده موجود بوده است.
بنیاد در زمینه جمع‌آوری آثار صوتی و تصویری نیز كوشش بسیار داشته لكن متأسفانه بخش قابل توجهی از آثار صوتی و نیز تصویری كه جمع‌آوری شده بود از اختیار بنیاد خارج شده و اكنون در اختیار نهادهای قضائی است و هنوز تلاش‌های بنیاد جهت بازپس‌گیری آنها ثمری نداشته است.

نشر آثار
تمام آثار زنده یاد مهندس بازرگان،‌ بر اساس برنامه‌های تنظیمی در قالب مجموعه‌های آثار ارائه شده و یا در برنامه انجام است. این آثار از نظر موضوعی و با توجه به تاریخی كه توسط مؤلف فقید ارائه شده است،‌ در برنامه تدوین قرار دارد. تا كنون ۴۹۰ اثر در قالب ۳۳ مجموعه آثار منتشر شده و یك مجموعه نیز در دست انتشار قرار دارد:
۱- مجموعه آثار (۱)، با عنوان «مباحث بنیادین»
۲- مجموعه آثار (۲)، با عنوان «بعثت (۱)»
۳- مجموعه آثار (۳)، با عنوان «یادداشت‌های روزانه»
۴- مجموعه آثار (۴)، با عنوان «مقالات اجتماعی و فنی»
۵- مجموعه آثار (۵)، با عنوان «آموزش قرآن»
۶- مجموعه آثار (۶)، با عنوان «مدافعات»، در دست انتشار
۷- مجموعه آثار (۷)، با عنوان «مباحث علمی،‌ اسلامی»
۸- مجموعه آثار (۸)، با عنوان «مباحث علمی، اجتماعی، اسلامی»
۹- مجموعه آثار (۹)، با عنوان «مباحث ایدئولوژیك»
۱۰- مجموعه آثار (۱۰)، با عنوان «مباحث تطبیقی و نقدهای علمی»
۱۱- مجموعه آثار (۱۱)، با عنوان «مباحث اعتقادی و اجتماعی»
۱۲- مجموعه آثار (۱۲)، با عنوان «سیر تحول قرآن ۱»
۱۳- مجموعه آثار (۱۳)، با عنوان «سیر تحول قرآن ۲»
۱۴- مجموعه آثار (۱۴)، با عنوان «آثار صنعتی و علمی»
۱۵- مجموعه آثار (۱۵)، با عنوان «کوبا، هندوستان، ایران»
۱۶- مجموعه آثار (۱۶)، با عنوان «مقالات اعتقادی و اجتماعی»
۱۷- مجموعه آثار (۱۷)، با عنوان «بعثت ۲»
۱۸- مجموعه آثار (۱۸)، با عنوان «بازگشت به قرآن ۱»
۱۹- مجموعه آثار (۱۹)، با عنوان «بازگشت به قرآن ۲»
۲۰- مجموعه آثار (۲۰)، با عنوان «بازگشت به قرآن ۳»
۲۱- مجموعه آثار (۲۱)، با عنوان «پا به پای وحی»
۲۲- مجموعه آثار (۲۲)، با عنوان «انقلاب اسلامی ایران ۱»
۲۳- مجموعه آثار (۲۳)، با عنوان «انقلاب اسلامی ایران ۲»
۲۴- مجموعه آثار (۲۴)، با عنوان «انقلاب اسلامی ایران ۳»
۲۵- مجموعه آثار (۲۵)، با عنوان «بازیابی ارزش‌ها ۱»
۲۶- مجموعه آثار (۲۶)، با عنوان «بازیابی ارزش‌‌ها ۲»
۲۷- مجموعه آثار (۲۷)، با عنوان «پدیده پیامبری»
۲۸- مجموعه آثار (۲۸)، با عنوان «گمراهان»
۲۹- مجموعه آثار (۲۹)، با عنوان «در محفل دهای کمیل»
۳۰- مجموعه آثار (۳۰)، با عنوان «در یادبود یاران و پیشگامان»
۳۱- مجموعه آثار (۳۱)، با عنوان «گفت و گوهای سیاسی و اجتماعی»
۳۲- مجموعه آثار (۳۲)، با عنوان «دو قرن همکاری دین و وطن در برابر تهاجم، تمدن و فرهنگ غرب»
۳۳- مجموعه آثار (۳۳)، با عنوان «دو قرن همکاری دین و وطن در برابر پدیده غرب»

 

سایر انتشارات بنیاد
بنیاد علاوه بر آثاری كه از زنده‌یاد مهندس بازرگان منتشر نموده تا كنون ۱۶ جلد نشریه برای معرفی این شخصیت و یا همگامان وی و نیز در رابطه با اصول و زمینه‌های فكری او به شرح زیر منتشر كرده است:
۱- یادنامه اولین سال درگذشت زنده‌یاد مهندس بازرگان
۲- در تكاپوی آزادی،‌ قسمت اول
۳- در تكاپوی آزادی، قسمت دوم
۴- یادنامه دكتر یدالله سحابی
۵- دومین یادنامه دكتر یدالله سحابی
۶- یادنامه شهید بزرگوار، دكتر مصطفی چمران
۷- آخرت و خدا، هدف بعثت انبیاء
۸- دین و حكومت
۹- در سایه سرو آزادی
۱۰- شورا و بیعت
۱۱- دستی از دور بر آتش آگاهی بخش مطبوعات
۱۲- خاطراتی از پیش‌گامان
۱۳- در عرصه اصلاحات و نوگرایی دینی
۱۴- راه بازرگان
۱۵- پدر بزرگ من، بازرگان
۱۶- بازرگان ؛ راه پاك
۱۷-دروغ و نقش آن در دین و دنیای ما
۱۸-ولادت تا نبوت
۱۹-سیر تحول قرآن، کلید وحی الهی
۲۰-نقد و بازاندیشی گفتمان دینی
۲۱-قرآن مجید، تکامل و خلقت انسان
۲۲-یادنامه دوازدهمین سال درگذشت
۲۳-خدانامه
۲۴-یادنامه غلامعلی نعمت‌اللهی

 

تهیه فیلم مستند «نقشی به یاد»
در سال ۱۳۷۹ بنیاد تهیه فیلمی مستند – داستانی از زندگانی و افكار مهندس بازرگان را در دستِ اقدام قرار داد. این فیلم با كارگردانی هنرمند ارزشمند و فقید سینما محمدرضا شریفی، مراحل دقیق و دشوار مصاحبه با یاران، همفكران، ‌خانواده و نیز بسیاری از كسانی كه در مقطعی از زندگی پرفراز و نشیب آن زنده‌یاد با او همراه بوده‌اند، پشت سرنهاده و سرانجام در سال ۱۳۸۳ اندكی پیش از درگذشت شادروان شریفی، با نام «نقشی به یاد» آمادة ارائه و نمایش گردید.
در حال حاضر مراحل تكثیر این فیلم در حال انجام بوده و بنیاد امیدوار است بتواند در آیندة نزدیكی آن‌را به‌صورت DVD در اختیار علاقه‌مندان قرار دهد.

 

برگزاری همایش علمی - فرهنگی
در دهمین سالگرد درگذشت مهندس بازرگان، بنیاد همایش علمی – فرهنگی بزرگداشت آن زنده‌یاد را در ۲۹ و ۳۰ دیماه ۱۳۸۳ در حسینیه ارشاد با موفقیت برگزار كرد. در این همایش ۲۹ مقاله در ۶ نشست عمومی ارائه شد و در نهایت این مقالات همراه با ۱۲ مقاله دیگر كه امكان عرضه آن در جلسات ممكن نگردید به صورت كتابی با عنوان «بازرگان؛ راه پاك» تدوین و به چاپ سپرده شد.

 

تهیه فیلم مستند «به یاد بازرگان»
بنیاد در سال ۱۳۸۳ مبادرت به تهیه فیلمی مستند و فشرده از آغاز خدمت زنده‌یاد مهندس بازرگان به عنوان نخست‌وزیر دولت موقت جمهوری اسلامی، استعفا از دولت و درد دل با مردم، حضور در مجلس شورای اسلامی و نطق‌های قبل از دستور، سخن‌رانی در میان مردم، خداحافظی و ترك وطن برای معالجه،‌ فوت، تشییح و خاكسپاری تهیه كرد و در دهمین سالروز فوت در حسینیه ارشاد آن را به نمایش گذارد و C.D آن را بین مردم علاقه‌مند و مشتاق توزیع كرد.